Historia Wydziału
Historia obecnego Wydziału Budownictwa i Inżynierii Środowiska sięga 1946 roku, w którym z inicjatywy prof. Stanisława Turczynowicza, pełniącego wówczas funkcję Dziekana Wydziału Rolniczego Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, utworzono przy tym Wydziale Sekcję Melioracyjną przekształconą w 1948 roku w Oddział Melioracji Rolnych. Utworzenie tych jednostek było spowodowane pilną potrzebą rozwoju infrastruktury technicznej na obszarach wiejskich, a przede wszystkim realizacji inwestycji hydrotechnicznych i melioracyjnych. Przed 1939 r. kształcenie kadry inżynierskiej w tym zakresie odbywało się na wydziałach inżynierii wodnej politechnik w ramach sekcji melioracyjnych. Studia te miały jednoznacznie ukierunkowany profil hydrotechniczny. Już wówczas brak przyrodniczego przygotowania hydrotechników i meliorantów uznawano za poważny mankament programu studiów mających na celu przygotowanie inżynierów do realizacji inwestycji technicznych silnie oddziaływujących na środowisko.
W 1950 roku Oddział Melioracji Rolnych przekształcono w pierwszy w Polsce Wydział Melioracji Rolnych. Przeniesienie studiów melioracyjnych do SGGW, a później także do uczelni rolniczych w Krakowie, Poznaniu i Wrocławiu, miało zapobiec jednostronnemu technicznemu wykształceniu inżynierów melioracji wodnych poprzez włączenie do programu studiów zagadnień dotyczących środowiska przyrodniczego, rolnictwa i ogólnej działalności inżynierskiej w obszarach wiejskich.Działalność badawcza i dydaktyczna Wydziału Melioracji Rolnych SGGW w dalszej jego historii ulegała licznym przekształceniom. Dostosowując się do bieżących i prognozowanych potrzeb uruchamiano nowe kierunki studiów oraz rozszerzano profil badawczy, co łączyło się ze zmianami nazwy Wydziału i jego struktury wewnętrznej. W 1954 roku nazwę Wydziału Melioracji Rolnych zmieniono na Wydział Melioracji Wodnych zachowując ją przez następne 35 lat do roku 1989 roku. Zachodzące później zmiany programów dotyczących melioracji i gospodarowania wodą w rolnictwie i leśnictwie, a także wzrastające znaczenie ochrony środowiska, wpływały na rozszerzenie problematyki badawczej oraz modyfikacje form i programów studiów. Odpowiadając na nowe wyzwania naukowe i dydaktyczne, w 1989 roku zmieniono nazwę Wydziału Melioracji Wodnych na Wydział Melioracji i Inżynierii Środowiska. Kolejne zmiany nastąpiły w 2000 roku, kiedy zmieniono nazwę Wydziału na Wydział Inżynierii i Kształtowania Środowiska oraz w 2011 roku na obecny Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska.
Zmianom ulegała także struktura wewnętrzna Wydziału. Od roku akademickiego 1954/55 na Wydziale funkcjonowało 8 katedr: Matematyki, Meteorologii i Klimatologii, Geodezji, Mechaniki Budowli i Konstrukcji Budowlanych, Gruntoznawstwa i Budownictwa Ziemnego, Budownictwa Wodnego, Melioracji Rolnych i Leśnych, Torfoznawstwa. W 1956 roku utworzono Katedrę Ekologii Roślin, którą w 1962 roku przemianowano na Katedrę Przyrodniczych Podstaw Melioracji. Kolejne zmiany struktury Wydziału nastąpiły w 1970 roku, kiedy decyzją władz zewnętrznych zlikwidowano katedry i w ich miejsce utworzono trzy instytuty: Przyrodniczych Podstaw Melioracji, Melioracji Rolnych i Leśnych oraz Budownictwa Melioracyjnego i Rolniczego, które zreorganizowano w 1978 roku w dwa: Instytut Budownictwa Melioracyjnego i Rolniczego oraz Instytut Melioracji i Gospodarki Wodnej. Powodem tych zmian miała być koncentracja potencjału naukowego w dużych jednostkach, aby umożliwić podejmowanie badań o szerokiej tematyce oraz lepszą koordynację działalności naukowej i dydaktycznej. Nie przyniosły one jednak oczekiwanych rezultatów i w okresie zapoczątkowanych przemian demokratycznych, decyzją społeczności akademickiej Wydziału przywrócono w 1982 roku strukturę katedralną: 9 katedr od 1982 roku, i 10 katedr w okresie 1987-1999. W 2000 roku nastąpiły dalsze zmiany organizacyjne polegające na zmniejszeniu liczby katedr do pięciu, a od 2011 roku do czterech. W 2011 roku Wydział został wzmocniony przez utworzenie nowoczesnej jednostki Laboratorium – Centrum Wodne.
Działalność naukowo-badawcza i dydaktyczna na przestrzeni siedemdziesięciu pięciu lat istnienia Wydziału ukierunkowana była na łączenie elementów technicznych, budowlanych i środowiskowych. Dostosowując się do wymagań gospodarki kraju rozszerzano profile badawcze i realizowano różne formy studiów na kilku kierunkach. W okresie od 1946 do 1991 roku na Wydziale prowadzone były studia na kierunku melioracje wodne. W 1992 roku przekształcono melioracje wodne na kierunek inżynieria środowiska. W 1995 roku uruchomiono studia na kierunku budownictwo. Od 2012 roku podjęto realizację interdyscyplinarnych studiów na kierunku ochrona środowiska, które wcześniej były prowadzone przez Międzywydziałowe Studium Ochrony Środowiska. Od 2015 roku Wydział rozpoczął kształcenie na kierunku inżynieria i gospodarka wodna, od 2019 na kierunku architektura krajobrazu oraz od 2024 na kierunku architektura.
Zgodnie z deklaracją bolońską od roku akademickiego 2003/2004 kształcenie odbywa się w systemie studiów dwustopniowych. Pierwszy stopień stanowią studia inżynierskie – siedem semestrów, drugi stopień prowadzący do uzyskania tytułu magistra obejmuje trzy semestry studiów. Obecny model studiów dwustopniowych (3,5-letnie studia inżynierskie i 1,5 letnie magisterskie) jest zbliżony do modelu realizowanego przez Wydział w początkowym okresie działalności. Obecnie programy studiów są zatwierdzane i aktualizowane przez rady programowe dwóch dyscyplin naukowych:
- Radę programową dyscypliny Inżynierii Lądowej, Geodezji i Transportu,
- Radę programową dyscypliny Inżynierii Środowiska, Górnictwa i Energetyki.
Przez wiele lat Wydział borykał się z ogromnymi trudnościami lokalowymi. Na początku działalności Wydziału wykłady i ćwiczenia dla studentów odbywały się w pomieszczeniach zlokalizowanych w różnych punktach Warszawy. Dopiero w 1971 roku Wydział przeniósł się do nowego budynku przy ul. Nowoursynowskiej 159. Wydział posiada odpowiednio przygotowane sale wykładowe oraz laboratoria dydaktyczne i naukowe wyposażone w nowoczesną aparaturę badawczą.
- Na Wydziale funkcjonują laboratoria:
Laboratorium Budowlane, - Laboratorium Geotechniczne im. prof. Władysława Kollisa,
- Laboratorium Hydrauliczne im. prof. Armanda T. Żbikowskiego,
- Laboratorium Technologii Robót Ziemnych i Badań Materiałowych.
W 2010 roku infrastruktura Wydziału została wzbogacona o Centrum Wodne wraz
z parkiem dydaktycznym. Jest to bardzo nowoczesny kompleks dysponujący salami wykładowymi oraz 20 laboratoriami wyposażonymi w nowoczesny sprzęt badawczy.
Ważną działalnością Wydziału jest kształcenie kadr naukowych. Pierwszy stopień naukowy doktora Rada Wydziału nadała w 1951 roku, a doktora habilitowanego w 1963 roku. Wydział posiadał wówczas uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora i doktora habilitowanego w dziedzinie nauk technicznych w dyscyplinie melioracje wodne. Do 1988 roku stopień ten uzyskało 99 osób. Po zmianie dziedzin i dyscyplin naukowych Wydział posiadał uprawnienia do nadawania stopnia doktora w dziedzinie nauk rolniczych w dyscyplinie melioracje wodne (do 1992 r.), później w dyscyplinie kształtowanie środowiska. W 2011 roku dyscyplinę kształtowanie środowiska zmieniono na ochronę i kształtowanie środowiska. W 2008 roku Wydział uzyskał uprawnienia do nadawania stopnia doktora, a w 2016 roku stopnia doktora habilitowanego w dziedzinie nauk technicznych w dyscyplinie budownictwo. Aktualnie po wejściu w życie Ustawy 2020, Rada Programowa Dyscypliny Inżynierii Środowiska, Górnictwa i Energetyki posiada pełne uprawnienia w dziedzinie nauk inżynieryjno-technicznych w dyscyplinie inżynieria środowiska, górnictwo i energetyka, a Rada Programowa Dyscypliny Inżynieria Lądowa, Geodezja i Transport dziedzinie nauk inżynieryjno-technicznych w dyscyplinie inżynieria lądowa, geodezja i transport.
Łącznie od początku istnienia Wydziału do chwili obecnej (czerwiec 2021) Rada Wydziału i Rady Dyscyplin nadały stopień doktora habilitowanego 100 osobom, a doktora 200. Podstawową formą kształcenia kadr naukowych są studia doktoranckie. Pierwsze stacjonarne studia doktoranckie w dziedzinie nauk technicznych w dyscyplinie melioracje wodne prowadzono na Wydziale w latach 1978–1983. Po kilkunastoletniej przerwie, studia te wznowiono w 1994 roku w formie 4-letnich stacjonarnych studiów doktoranckich, lecz w dziedzinie nauk rolniczych i w dyscyplinie kształtowanie środowiska. Kierownikiem tych studiów był prof. dr hab. inż. Janusz Kubrak. W 2011 roku powołano czteroletnie dzienne studia doktoranckie w dziedzinie nauk technicznych w dyscyplinie budownictwo. Ich kierownikiem był dr hab. prof. dr hab. inż. Kazimierz Garbulewski i dr hab. inż. Mirosław Lipiński. Aktualnie studia doktoranckie na Uczelni prowadzone są w ramach Szkół doktorskich.
Od początku istnienia Wydziału funkcję dziekana pełniło 21 profesorów: Stanisław Turczynowicz (1946-1951), Władysław Kollis (1951-1954), Jerzy Mandes (1954-1956), Kazimierz Dębski (1956-1960), Jerzy Ostromęcki (1960-1962), Stefan Białynicz (1962-1967), Ryszard Koronowski(1967-1968), Zygmunt Mikucki (1968-1970), Stefan Liwski (1970-1972), Wojciech Wolski (1972-1978), Jan Skibiński (1978-1981), Tadeusz Kiciński (1981-1987), Elżbieta Biernacka (1987-1990), Edward Pierzgalski (1990-1993), Tomasz Brandyk (1993-1999), Alojzy Szymański (1999-2002), Kazimierz Banasik (2002-2008), Jerzy Jeznach (2008-2016), Eugeniusz Koda (2016-2019), Mieczysław Połoński (2019-2020), Grzegorz Majewski (od 2020 roku).
Profesorowie Wydziału brali udział w bezpośrednim kierowaniu Uczelnią. Profesor Alojzy Szymański pełnił funkcję Rektora SGGW w okresie 2008 – 2016. Dziewięciu profesorów było prorektorami: Jerzy Mandes (1956–1959), Jerzy Ostromęcki (1962–1965), Stefan Liwski (1972–1981), Wojciech Wolski (1981–1984), Edward Pierzgalski (1993–1996), Elżbieta Biernacka (1996–2002), Alojzy Szymański (2002–2008), Kazimierz Banasik (2016-2020), Tomasz Okruszko (od 2020 roku). Ponadto, prof. Jan Żelazo, a po nim prof. Piotr Hewelke kierowali Międzywydziałowym Studium Ochrony Środowiska w latach 1996–2011. Ważną rolę w Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułu Naukowego pełnili profesorowie Tomasz Brandyk (2003 – 2009) i profesor Jerzy Jeznach (2017 – 2020).
O roli Wydziału w badaniach naukowych i dokonaniach inżynierskich świadczy wyróżniająca pozycja pracowników Wydziału w krajowych i międzynarodowych organizacjach. Wielu było lub jest członkami towarzystw międzynarodowych, takich jak: Międzynarodowe Towarzystwo Gleboznawcze, Międzynarodowe Stowarzyszenie Mechaniki Gruntów i Inżynierii Geotechnicznej, Międzynarodowe Stowarzyszenie Torfowe, Międzynarodowa Asocjacja Badań Hydraulicznych, Międzynarodowa Asocjacja Nauk Hydrologicznych (IAHS), Amerykańska Unia Geofizyczna, Amerykańskie Towarzystwo Matematyczne, Międzynarodowa Komisja Wielkich Zapór, Polski Komitet Narodowy ds. Międzynarodowego Programu Hydrologicznego UNESCO, Polski Komitet Narodowy Nawodnień i Odwodnień (ICID), Międzynarodowe Stowarzyszenie Hydrogeologów (IAH), Grupa Robocza EFC/ FAO ds. Zagospodarowania Zlewni Górskich. Pracownicy Wydziału biorą także udział w pracach Komitetu Inżynierii Lądowej i Wodnej PAN, Komitetu Gospodarki Wodnej PAN, Komitetu Melioracji i Inżynierii Środowiska Rolniczego PAN, Polskiego Komitetu Normalizacji, Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa, Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa, Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Wodno-Melioracyjnych NOT oraz Polskiego Komitetu Geotechniki. Katedra Geoinżynierii jest od 2014 roku siedzibą Zarządu Polskiego Komitetu Geotechniki.
Wielu pracowników Wydziału pełniło znaczące funkcje w kierowaniu komitetami, towarzystwami naukowymi i zawodowymi m.in. prof. Tomasz Brandyk – członek korespondent PAN, pełnił funkcję zastępcy przewodniczącego Wydziału V Nauk Rolniczych, Leśnych i Weterynaryjnych PAN. Funkcję przewodniczących Komitetu Melioracji i Inżynierii Środowiska Rolniczego PAN pełnili profesorowie Jerzy Ostromęcki, Józef Prończuk, Czesław Somorowski, Edward Pierzgalski i Jerzy Jeznach. Prof. Kazimierz Banasik aktualnie pełni funkcje Przewodniczącego Komitetu Inżynierii Środowiska PAN. Prof. Tomasz Okruszko jest przewodniczącym Regionu Europy Środkowo-Wschodniej Global Water Partnership – organizacji pozarządowej o zasięgu globalnym wdrażającej zintegrowane gospodarowanie zasobami wodnymi oraz członkiem komitetów redakcyjnych Hydrological Sciences Journal i Ecohydrology and Hydrobiology. Przewodniczy Komitetowi Gospodarki Wodnej PAN. Jest członkiem Zespołu Doradczego przy Prezesie PAN w sprawie kryzysu klimatycznego. Zasiadał w radach naukowych czterech parków narodowych (Biebrzańskiego, Narwiańskiego, Słowińskiego oraz Kampinoskiego). W BPN był przewodniczącym Rady (dwie kadencje). Pełnił lub pełni obowiązki członka rad naukowych IGF PAN i IMGiW PiB. Prof. Jan Żelazo pełnił funkcje wiceprzewodniczącego Komitetu Gospodarki Wodnej PAN oraz był członkiem wielu krajowych Rad i Komitetów, w tym Zespołu Kierunków Studiów Rolniczych, Leśnych i Weterynaryjnych Państwowej Komisji Akredytacyjnej. Profesor Kazimierz Banasik był przewodniczącym Stowarzyszenia Hydrologów Polskich oraz przewodniczącym Międzynarodowej Komisji Erozji Kontynentalnej IAHS, a prof. Alojzy Szymański pełni funkcję prezydenta Polskiego Komitetu Geotechniki.
W uznaniu za zasługi dla Wydziału, Senat SGGW uhonorował zaszczytnym tytułem Doktora Honoris Causa kilku wybitnych profesorów. Tytuł ten otrzymali profesorowie: Jerzy Ostromęcki w 1986 roku, Janos J. Bogardi (1996), Eugeniusz Dembicki (2003), Hans Peter Nachtnebel (2006), Desmond Eric Walling (2010), Wojciech Wolski (2015), Michele Jamiołkowski (2015), Zbigniew Kundzewicz (2018). Wyrazem wysokiej oceny osiągnięć było także nadanie tytułu Doktora Honoris Causa profesorom Wydziału przez inne uczelnie: Akademia Rolnicza we Wrocławiu uhonorowała tym tytułem profesorów: Aleksandra Maksimowa (1966 r.), Czesława Somorowskiego (2001) i Tomasza Brandyka (2005), a Słowacki Rolniczy Uniwersytet w Nitrze prof. Edwarda Pierzgalskiego (2014).
Źródła: Archiwum Wydziału